Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ

 

Εκτιμώμενη διάρκεια χρόνου: Μία ώρα 

Ηλικίες: Γ – Στ’ δημοτικού

Υπεύθυνος Καθηγητής: Μανιάτης Κων/νος

Διαβάζω την ιστορία του  !!

 

1. Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ γεννήθηκε στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας, το 1756. Ο πατέρας του, Λεοπόλδος, πολύ καλός μουσικός, ήταν ο πρώτος του δάσκαλος.

 

2. Και όχι μόνο αυτό… ακόμη, ήταν εκείνος που διοργάνωνε τις συναυλίες του όσο ήταν παιδί ο Μότσαρτ.

 

3. Τριών χρονών ο Βόλφγκανγκ, καθώς παρακολουθούσε την αδελφή του Μαρία – Άννα να μελετά στο Κλαβεσέν (έμοιαζε με το πιάνο το κλαβεσέν), έψαχνε κι αυτός να βρει τους ήχους που αγαπούν ο ένας τον άλλο! Ταίριαζε δηλαδή τα πλήκτρα έτσι που να ακούγονται, όμορφα, αρμονικά.

 

4.Στα πέντε του, έπαιζε κι αυτός κλαβεσέν και βιολί, ενώ παράλληλα έκανε τις πρώτες του συνθέσεις. Για να μιμηθεί μάλιστα τον πατέρα του, έγραψε κι αυτός ένα κοντσέρτο! Αλλά με πολλές μουτζούρες.

 

5. Λένε πως ο πατέρας του, για να δείξει στους άλλους πόσο ικανός ήταν ο γιος του, σκέπαζε μ’ ένα πανί τα πλήκτρα του πιάνου και παρ’ όλα αυτά ο “μικρός” έπαιζε όμορφα και χωρίς λάθη.

 

6.Πριν καλά – καλά γίνει 6 χρονών είχε γράψει ήδη 100 περίπου μουσικά κομμάτια! Δέκα χρονών έγραψε την πρώτη του όπερα!

 

7.Στα 12 του διηύθυνε  ορχήστρα και χορωδία, παρουσιάζοντας ένα θρησκευτικό έργο. Μια Λειτουργία δηλαδή. Έλεγαν πια όλοι πως ήταν ένα μεγάλο ταλέντο.

 

8. Ο πατέρας του τον “τραβολογούσε” από τη μια βασιλική αυλή στην άλλη, από το ένα στο άλλο σαλόνι αριστοκράτη και του οργάνωνε συναυλίες. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως “χωρίς ίσως να το θέλει ο πατέρας του- τον “εκμεταλλεύτηκε”.

 

9.Δεν τον άφησε να παίξει και να ζήσει σαν παιδί. Γι’ αυτό ίσως κι όταν ο Μότσαρτ μεγάλωσε, συχνά φερόταν σαν παιδί, σκεφτόταν σαν παιδί. Ανώριμα, αλλά με την ειλικρίνεια των παιδιών.

 

10. Έγραψε μ’ ένα τέτοιο τρόπο που λες και γύρευε μέσα στη μουσική να βρει τα χαμένα του παιδικά χρόνια!

 

11. Τα παιδικά παραμύθια και η χαρά του χορού τον συντρόφευαν ως το τέλος της ζωής του.

 

12. Ο Βόλφγκανγκ στο σχολείο, ήταν πολύ καλός στα Μαθηματικά. Τα αγαπούσε τόσο, που έγραψε αριθμούς και γεωμετρικά  σχήματα ακόμα και στους τοίχους του σπιτιού του!

 

13. …Ακολούθησαν κι άλλα πολλά καλλιτεχνικά ταξίδια, όπου οι ευγενείς, οι άρχοντες, οι πρίγκιπες και οι βασιλιάδες   θαύμαζαν τα μουσικά χαρίσματα του Αμαντέους Μότσαρτ.

 

14. Όμως ο Βόλφγκανγκ έπρεπε να έχει και μια μόνιμη δουλειά μουσικού. Τη δουλειά αυτή τη βρήκε κοντά στον  αρχιεπίσκοπο   του Σάλτσμπουργκ, Κολλορέντο. Μα δεν άργησε όμως να φτάσει η στιγμή που ο καταπιεστικός και   παράλογος αρχιεπίσμος θα  νευρίαζε πάρα πολύ τον Μότσαρτ!

 

15. Ο Αμαντέους βλέποντας πόσο άδικα και υποτιμητικά του φερόταν, πήρε την απόφαση να παραιτηθεί. Ήταν τότε 25 χρονών.

 

16. Φεύγοντας από τη δούλεψη του αρχιεπίσκοπου, εγκαταστάθηκε στη Βιέννη και νοίκιασε δωμάτιο στο σπίτι ενός  σπουδαίου μουσικού, του Βέμπερ. Εκεί γνωρίστηκε με την κόρη του Βέμπερ, την Κωνστάντς, την οποία λίγο αργότερα την  παντρεύτηκε.

 

17. Λένε πως η Κωστάντς ήταν πολύ σπάταλη. Μα ούτε ο Μότσαρτ πήγαινε πίσω. Ξόδευε κι αυτός πολλά. Έτσι για να τα  βγάλει πέρα η οικογένεια, αυτός, συχνά δανειζόταν ή πουλούσε πολύτιμα οικογενειακά κειμηλια!

 

18. Να λοιπόν που δεν αρκούν μόνο το ταλέντο, η σκληρή δουλειά και οι γνώσεις για να σταθεί κανείς καλά στη ζωή. Χρειάζονται κι άλλες ικανότητες που αν τις έχει κάποιος, θα λιγοστέψει τα προβλήματα της κάθε μέρας.

 

19. Κάποτε, ο μεγάλος συνθέτης Φρανς – Γιόζεφ Χάιδν, είπε στον πατέρα του Αμαντέους: “Σας ορκίζομαι, ο γιος σας είναι ο μεγαλύτερος συνθέτης που γνωρίζω”.

 

20. Ο Αμαντέους, παρ’ όλες τις οικονομικές δυσκολίες, δε σταμάτησε να γράφει μουσική με διάθεση και αγάπη.

 

21. Δέκα πέντε λειτουργίες, ορατόρια, κονσέρτα, συμφωνίες, σονάτες για βιολί, όπερες και πολλές άλλες συνθέσεις   αποτελούν το “θησαυρό” της μουσικής του Μότσαρτ

 

22. Ο Μότσαρτ κατάφερε μέσα από τους μουσικούς ήχους, να περιγράψει πολύ πιστά διάφορος ανθρώπινους χαρακτήρες.

 

23. Στην κωμική όπερα, “Οι γάμοι του Φίγκαρο”, το κάνει μάλιστα με ιδιαίτερη επιτυχία. Είναι πια 30 χρονών όταν παρουσιάζεται αυτή η όπερα, σε κείμενα του αβά (του παπά δηλαδή) Λορέντζο Ντα Πόντε.

 

24. Σ’ αυτή την όπερα , υπάρχει από τη μια πλευρά ένας ψεύτης και ανόητος ευγενής, (ο κόμης Αλμαβίβα) και από την άλλη, ο   Φίγκαρο, ο υπηρέτης του κόμη. Ο Φίγκαρο, ο ήρωας του έργου, αγωνίζεται για το δικαίωμα του να ζήσει με τη γυναίκα που διαλέγει, τη Σουζάνα.

 

25. Ο Φίγκαρο, λέει στο αφεντικό του “έξω από τα δόντια”: “Επειδή εσύ είχες την τύχη να γεννηθείς άρχοντας- και φυσικά πλούσιος- δεν σημαίνει πως είσαι και πιο σπουδαίος από μένα που τα βγάζω πέρα επειδή πράγματι είμαι άξιος!”

 

26. Φαίνεται πως ο Μότσαρτ (μέσα φυσικά από το κείμενο του Ντα Πόντε) “έβαζε στο στόμα” του Φίγκαρο όσα εκείνος ήθελε  να είχε πει στον αρχιεπίσκοπο του Σάλτσμπουργκ και σε όλους τους άλλους που τον είχαν καταπιέσει, τον είχαν  προσβάλει.

 

27. Όμως, ο Μότσαρτ, μέσα από την κωμική όπερα “Οι γάμοι του Φίγκαρο”, ακουμπά ακόμη ένα σοβαρό θέμα της εποχής του που εξακολουθεί να ισχύει και στη δική μας εποχή. Πρόκειται για το θέμα των άδικων πολέμων που γίνονται για τα  συμφέροντα των ισχυρών, με αποτέλεσμα να χάνουν τη ζωή τους- συνήθως χωρίς λογική εξήγηση- άνθρωποι κάθε  εθνικότητας και κάθε ηλικίας.

 

28. Μα ο Μότσαρτ, στους “Γάμους του Φίγκαρο”, κάνει ακόμα κάτι τολμηρό για την εποχή του. Δίνει στη γυναίκα κεντρική  θέση στη ζωή. Την παρουσιάζει ισάξια με το άνδρα , κάτι που δεν συνέβαινε τότε, κάτι που σε διάφορες περιοχές του  κόσμου δεν συμβαίνει και τώρα!

 

29 . Παρουσιάζει λοιπόν τη Σουζάνα, την αγαπημένη του Φίγκαρο, σαν το πιο σοφό πρόσωπο απ’ όλα, μέσα στη όπερα του.

 

30. Μια άλλη πολύ σπουδαία όπερα του Μότσαρτ είναι “Ο Μαγικός Αυλός”. Ο Βόλφγκανγκ την έγραψε λίγο πριν πεθάνει. Τα λόγια (το λιμπρέτο) είναι του ιδιοκτήτη ενός θεάτρου που τον έλεγαν, Σικανέντερ. Το έργο ανήκει σε αυτό που λέμε “φανταστική όπερα”. Ονομάστηκε “όπερα του λαού”, γιατί γράφτηκε για τους απλούς ανθρώπους του λαού.

 

31. Γι’ αυτό μάλιστα δεν παίχτηκε μέσα σ’ ένα πλούσιο θέατρο, αλλά μέσα σε μια μεγάλη ξύλινη αίθουσα, μακριά από την πόλη. Ακροατές και θεατές ήταν οι χωρικοί της περιοχής! Οι ευγενείς, οι άρχοντες  οι πρίγκιπες, οι βασιλιάδες- για πολλά   πολλά χρόνια- κρατήθηκαν μακριά από τη λαμπρή πορεία αυτής της όπερας αφού φαίνεται πως από την πρώτη στιγμή κατάλαβαν το πραγματικό της περιεχόμενο.

 

32. Μάλιστα τη πολέμησαν με τον τρόπο τους. Τι ήταν λοιπόν αυτό που δεν άρεσε στους άρχοντες; Ήταν αυτό που πίστευε και υποστήριζε ο Μότσαρτ. Ότι δηλαδή καθένας άνθρωπος, όποια κι αν είναι η καταγωγή του, ή οι οικογενειακές του ρίζες, μπορεί να γίνει αυτό που θέλει πάρα πολύ.

 

33. Αυτό όμως δεν συνέφερε στους άρχοντες μια και αυτοί ήθελαν να κρατούν το λαό μακρια από το να πιστέψει πως μπορεί,  πως έχει το δικαίωμα να προσπαθήσει να πετύχει το καλύτερο που μπορεί εκείνος. Έτσι, αυτοί είχαν πάντα τη δύναμη με το μέρος τους. Γι’ αυτό και απαγόρευαν στους ανθρώπους του λαού να πηγαίνουν σχολείο και να μορφώνονται.

 

34. Την περίοδο που ο Μότσαρτ έγραφε τον “Μαγικό Αυλό” δέχτηκε την επίσκεψη ενός περίεργου ατόμου. Ήταν ο υπηρέτης του κόμη Βάλτζεκ. Αυτός ο παμπόνηρος κόμης ήθελε να μείνει στην ιστορία σαν μεγάλος μουσικός, χωρίς φυσικά να έχει καμιά σχέση με τη αυτή την τέχνη.

 

35. Γι’ αυτό έβαλε τον υπηρέτη του να ζητήσει από τον Μότσαρτ να γράψει- για λογαριασμό του- ένα θρησκευτικό έργο, ένα   Ρέκβιεμ. Μάλιστα, του έδωσε και πολλά χρήματα!

 

36. Για τον Μότσαρτ ήταν ό, τι το καλύτερο αυτά τα χρήματα εκείνη τη στιγμή, μια και αντιμετώπιζε μεγάλες οικονομικές  δυσκολίες. Ξεκίνησε λοιπόν να γράφει το Ρέκβιεμ. Δεν πρόλαβε όμως να το τελειώσει γιατί μετά από λίγο πέθανε. Το  αποτελείωσε ένας μαθητής του.

 

37. Αργότερα ο κόμης Βάλτζεκ παρουσίασε το Ρέκβιεμ σαν δική του δουλειά! Μα δεν τον πίστεψαν. Ήδη αρκετοί  γνώριζαν ποιος πραγματικά το είχε γράψει.

 

38. Στις 4 Δεκεμβρίου του 1791 (σε ηλικία μόλις 35 χρονών) ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ έφυγε από τη ζωή. Ίσως από  εξάντληση. Ο τάφος του δεν βρέθηκε ποτέ! Η γυναίκα του αποφάσισε 16 ολόκληρα χρόνια μετά το θάνατο του να τον ψάξει

 

39. Την ημέρα του θανάτου του, η Κωστάντζ ήταν άρρωστη και δεν μπόρεσε να ακολουθήσει τη σορό του άνδρα της. Ακόμη και οι 3-4 φίλοι που ξεκίνησαν να πάνε στο κοιμητήρι ενός απομακρυσμένου μοναστηριού για να τον αποχαιρετήσουν, εξαιτίας της μεγάλης κακοκαιρίας που ξέσπασε εκείνη την ημέρα, εγκατέλειψαν τον νεκρό Μότσαρτ.

 

40. Ένας εργάτης του Νεκροταφείου έριξε τη σωρό του σ’ ένα κοινό τάφο. Στον τάφο των απόρων , των φτωχών. Έτσι, κανείς  δεν γνωρίζει που αναπαύεται ο μεγάλος Μότσαρτ.

 

Ακούω μερικά έργα του

Μελετώντας το παραπάνω κείμενο απαντάω στις παρακάτω ερωτήσεις :

  

1 Πότε γεννήθηκε ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ ;

2 Που γεννήθηκε ;

3 Πότε έκανε τις πρώτες του συνθέσεις ;

4 Σε ποιο μάθημα στο σχολείο ήταν πολύ καλός;

5 Ποια έργα αποτελούν το “θησαυρό” της μουσικής του Μότσαρτ;

6 Πότε έφυγε από τη ζωή;

 

Ακούω το κομμάτι Eine Kleine Nachtmusik, K. 525 και ζωγραφίζω τα συναισθήματα που μου προκαλεί.