Η ευρωπαϊκή επιτροπή εμπειρογνωμόνων ανακοίνωσε την επιλογή της Ελευσίνας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021. Η ανακοίνωση έγινε σήμερα, Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2016, στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού. Οι υπόλοιπες υποψήφιες πόλεις στο β΄ γύρο επιλογής ήταν η Καλαμάτα και η Ρόδος, ενώ οι αρχικώς υποψήφιες ήταν 14.

 

ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ

Μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος, δόθηκε συνέντευξη Τύπου σε ξενοδοχείο της Αθήνας από την ομάδα της Καλαμάτας, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Δήμαρχος δήλωσε τα ακόλουθα:

«Είχαμε την ελπίδα, παρά το γεγονός ότι λαμβάναμε μηνύματα τον τελευταίο καιρό, ότι αυτή τη συνέντευξη και αυτή τη συγκέντρωση θα την κάναμε με άλλα συναισθήματα.
Θέλω να σας πω, όμως, ότι είμαστε αισιόδοξοι και πρέπει να είσαστε όλοι αισιόδοξοι, γιατί η πόλη στην οποία μένομε, ο Δήμος μας, βρίσκεται μέσα στην οικονομική κρίση σε μία εξαιρετικά ανοδική πορεία, σε όλα τα επίπεδα. Αυτή την πορεία δεν μπορεί να την ανακόψει κανένας.
Ελπίζαμε ότι ο τίτλος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας θα βοηθούσε μία περιφερειακή πόλη να ξανοιχτεί ακόμα περισσότερο προς την Ευρώπη και τον κόσμο. Ας είναι... Αφού επιλέγεται το κέντρο, η Αττική, για εκδηλώσεις αυτού του είδους, νομίζω ότι εμείς στην περιφέρεια πρέπει να παλέψομε, έστω και μόνοι μας, με τις δικές μας δυνάμεις - και έχομε αποδείξει ότι διαθέτομε τέτοιες.

 

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΣΤΑ ΝΕΑ ΠΑΙΔΙΑ

Θέλω να ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου τα μέλη του Γραφείου Υποψηφιότητας, τον Έκτορα Τσατσούλη, τον Poka-Yio, να ευχαριστήσω τους δεκάδες εθελοντές, τα νέα παιδιά της πόλης, που είναι η ελπίδα της Καλαμάτας, που είναι το μέλλον της Καλαμάτας, παιδιά με μόρφωση, με γνώση της Ευρώπης, με ευρωπαϊκή κουλτούρα, τα οποία βγάζουν καθημερινά την Καλαμάτα στην Ευρώπη και στον κόσμο, τα οποία θα ηγηθούν και στο μέλλον των πολιτιστικών και των οικονομικών προσπαθειών της πόλης και όχι μόνο.

 

ΘΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΟΜΕ ΤΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ

Ο αγώνας των 5 ετών - από το 2011 είχαμε ξεκινήσει - έφερε πολύτιμο κεκτημένο στην πόλη. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι αυτό το κεκτημένο θα το αξιοποιήσομε, τις μελέτες που έγιναν, τις προτάσεις που έγιναν. Σας διαβεβαιώνω ότι μέσα στο 2017 θα έχει συμπληρωθεί η πολιτιστική υποδομή της πόλης, τα κτήρια. Έχομε την καλύτερη υποδομή από όλες τις πόλεις, με τις οποίες συναγωνιστήκαμε. Αυτά όλα θα τα γεμίσομε με τις εκδηλώσεις, τις οποίες έχομε προγραμματίσει και αύξηση του δημοτικού προϋπολογισμού για τον πολιτισμό θα κάνομε οπωσδήποτε, γιατί έχομε συνείδηση ότι μέσα από τον πολιτισμό και την ανάπτυξή του περνάνε πάρα πολλά για την ανάπτυξη της πόλης και την προοπτική της.

 

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΧΟΡΗΓΟΥΣ
ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΕΣ ΔΗΜΟΥΣ

Θέλω να ευχαριστήσω τους χορηγούς μέσα απ' την καρδιά μου. Το 60% περίπου των χρημάτων που δαπανήθηκαν ήταν χρήματα από τον ιδιωτικό τομέα, από επιχειρηματίες, οι οποίοι στήριξαν αυτή την προσπάθεια. Η οικογένεια Κωνσταντακόπουλου, η οικογένεια Καρέλια και αρκετοί άλλοι, καθώς και φορείς, συμμετείχαν στον αγώνα. Να ευχαριστήσω τους Δήμους όλους, το Δήμο Σπαρτιατών που με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου στήριξε την Καλαμάτα, το Δήμο Τρίπολης, όλους τους Μεσσηνιακούς Δήμους. Αυτός ο αγώνας ήταν αγώνας ολόκληρης της νότιας Πελοποννήσου, όλων των Δήμων που απέχουν 40 λεπτά περίπου από την πόλη. Πάνω από 300.000 άνθρωποι θα συμμετείχαν σε αυτή την προσπάθεια και στις εκδηλώσεις.
Προτιμήθηκε το κέντρο, όπως είπα, προτιμήθηκε η Αττική, λες και η Ελλάδα είναι μόνο η Αττική. Το λέγω με πίκρα πολύ καιρό ότι η περιφερειακή Ελλάδα δεν έχει τις ίδιες ευκαιρίες.
Θέλω να ευχαριστήσω την πόλη. Η πόλη να ξέρει και οι συνδημότες μας να ξέρουν ότι μπορεί να φτάσαμε στη βρύση και δεν ήπιαμε νερό από τη συγκεκριμένη εκδήλωση, αλλά θα κάνομε ό,τι μπορούμε - γιατί αυτός ο αγώνας έγινε με σχεδόν ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, υπήρχε μία ενότητα χωρίς προηγούμενο - θα κάνομε ό,τι είναι δυνατόν για να δικαιώσομε τις προσπάθειες των παιδιών της πόλης και του Γραφείου Υποψηφιότητας.

 

ΘΑ ΓΙΟΡΤΑΣΟΜΕ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΟΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ

Σας ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου όλους εσάς, που ήρθατε σήμερα εδώ με την αγωνία για το αποτέλεσμα, με την αγωνία για την πόλη. Η πόλη θα γιορτάσει το 2021 τα 200 χρόνια από την Επανάσταση με τον τρόπο, με τον οποίο πρέπει, όχι με εθνικιστικές εξάρσεις και κορώνες που κάποιοι άφησαν να εννοηθεί. Η Διακήρυξη του 1821 μιλάει για την αλληλεγγύη. Το 1821 είναι συνδεδεμένο με τον Φιλελληνισμό, με ανθρώπους, οι οποίοι ήρθαν από την Ευρώπη εμπνευσμένοι με τις αξίες και τα ιδανικά του Διαφωτισμού και της Αναγέννησης. Θα το γιορτάσομε με τον τρόπο που πρέπει.
Μην αφήσετε την πικρία να σας καταβάλει. Είναι τόσο αισιόδοξα τα πράγματα για την πόλη και την περιοχή μας. Καμία πόλη και καμία περιοχή δε βρίσκεται στην κατάσταση που βρισκόμαστε εμείς μέσα στην οικονομική κρίση. Ψηλά το κεφάλι, αισιοδοξία, αξιοποίηση του κεκτημένου από τον αγώνα μας. Συνεχίζομε την προσπάθεια».

Ο Δήμαρχος Καλαμάτας Παναγιώτης Ε. Νίκας συνεχάρη το Δήμαρχο Ελευσίνας, ενώ συνομίλησε με τον ομόλογό του της Ρόδου.
Επισημαίνεται ότι στις προσεχείς ημέρες θα γίνει συγκέντρωση των μελών του Γραφείου Υποψηφιότητας και όλων όσοι βοήθησαν, για τον καθορισμό της περαιτέρω πορείας, όσον αφορά στην κεφαλαιοποίηση της εργασίας που παρήγαγε η προσπάθεια για τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021.

 

ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ POKA-YIO

Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Kalamata21, Πολύδωρος Καρυοφίλης (Poka-Yio), ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής:
«Ο καλλιτέχνης μόνος του δεν είναι τίποτα, αν δεν έχει μια ομάδα. Τα μέλη της ομάδας που δούλεψε για το Kalamata21 είναι όλα απίστευτα.
Θα σας πω κάτι το οποίο δεν πρέπει να το χάσετε, ό,τι και να γίνει: Έχετε υποδομές - μίλησε για τις υποδομές ο Δήμαρχος. Οι υποδομές, όμως, αγοράζονται, τσιμέντο είναι, φτιάχνονται, ευρωπαϊκά προγράμματα, γίνονται όλα. Αν υπάρχει θέληση, όπως την έχετε, θα τα κάνετε.
Στηρίξαμε όλοι το πρόγραμμά μας στο ανθρώπινο δυναμικό της πόλης και έχετε πάρα πολύ μεγάλο ανθρώπινο δυναμικό. Οι φορείς οι καλλιτεχνικοί που έχετε είναι ζηλευτοί οπουδήποτε. Πασχίζουν επί δεκαετίες χωρίς να έχουν τίποτα στα χέρια τους, έχουν τα ελάχιστα. Δεν μιλάω μόνο για τους μεγάλους φορείς, μιλάω και για τις μικρές ομάδες. Επιλέγουν αυτά τα παιδιά να μείνουν και να δουλέψουν στην Καλαμάτα. Αυτή είναι η παρακαταθήκη σας .Προσβλέπανε στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα για να αποκτήσουνε το δικό τους σπίτι, μια αγκαλιά να τους προστατεύσει. Ελπίζω η δουλειά μας να αφήσει τουλάχιστον αυτό το πλαίσιο - και μιλάω σε σας που θα την παραλάβετε - που θα προστατεύσει και θα αναδείξει αυτά τα ταλέντα που έχετε, γιατί αυτοί το αξίζουν και το αξίζει και η πόλη σας. Σας ευχαριστώ για ό,τι μου έχετε δώσει και για αυτό που είσαστε».

 

ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΕΚΤΟΡΑ ΤΣΑΤΣΟΥΛΗ

Ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Kalamata21 Έκτωρ Τσατσούλης είπε, μεταξύ άλλων, τα εξής, αφού συνεχάρη την Ελευσίνα και την ομάδα της:
«Το γεγονός ότι μέσα στην κρίση, μέσα στον ωχαδερφισμό, μέσα στο μηδενισμό που ζούμε, βρέθηκαν 14 πόλεις, 14 Δημοτικά Συμβούλια, με τους λίγο ή πολύ επαγγελματίες, ό,τι είχε ο καθένας, να ρίξουν στη μάχη για τον πολιτισμό είναι το κέρδος της Ελλάδας για το 2021.
Ήταν ένας διαγωνισμός. Από την αρχή είχαμε ακούσει πάρα πολλά. Όταν είσαι σε μία επαρχιακή πόλη, που έχει λάβει στην ιστορία της λίγα πράγματα για τον πολιτισμό, είτε από το κράτος είτε από οποιαδήποτε άλλη αρχή χρηματοδοτεί, κρατάς και μικρό καλάθι. Το δικό μας καλάθι μεγάλωσε όταν είδαμε τον ενθουσιασμό του κόσμου, όταν είδαμε τους δημιουργούς της Καλαμάτας, τους φίλους της Καλαμάτας, τους Καλαματιανούς ανά τον κόσμο να στέλνουν μηνύματα στο facebook: «Πώς μπορώ να βοηθήσω από τις Βρυξέλλες, από την Αμερική, από την Αυστραλία», τότε καταλάβαμε ότι αυτή η περιοχή ήταν πολύ μεγαλύτερη από όσο έδειχνε.

 

ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΝΩΝ

Το τι συνέβη και γιατί δεν είναι η Καλαμάτα Πολιτιστική Πρωτεύουσα θα το ξέρουμε σε ένα μήνα λίγο καλύτερα, όταν θα βγει το αναλυτικό σκεπτικό της επιτροπής και σίγουρα θα πυροδοτηθούν οι συζητήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εγώ βρίσκομαι στο χώρο των πολιτιστικών πρωτευουσών ένα ικανό διάστημα για να μπορέσω να κρίνω ζητήματα που έχουν να κάνουν πέρα από τα τοπικά, τα οποία ήταν ζητήματα πέρα από οποιαδήποτε επιρροή ελληνική. Αυτό να είναι ξεκάθαρο: δεν πιστεύουμε ότι υπήρξε οτιδήποτε από αυτά που έχουν ακουστεί, δάκτυλος είτε κυβερνητικός, είτε περιφερειακός, είτε οτιδήποτε. Ήταν μία απόφαση της ευρωπαϊκής επιτροπής εμπειρογνωμόνων, με κάποια νέα κριτήρια που υπάρχουν πια, με κάποια νέα φιλοσοφία, με κάποια νέα προσέγγιση που έχουν ως προς το ρόλο των Πολιτιστικών Πρωτευουσών.

 

ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙ Η ΕΛΕΥΣΙΝΑ

Ευχόμαστε η Ελευσίνα να πετύχει και απευχόμαστε να έχουμε άλλη μία Πάτρα ή Θεσσαλονίκη. Πιστεύω ότι όλες οι πόλεις που θέσανε υποψηφιότητα θα πρέπει να υποστηρίξουν την προσπάθεια της Ελευσίνας, γιατί θα πρέπει να βγάλει ασπροπρόσωπη μια ολόκληρη χώρα, ένα ολόκληρο πολιτιστικό τομέα, ο οποίος βρίσκεται συνέχεια στο στόχαστρο - και σε κρίση αλλά κι από καιρούς μη κρίσης. Αν πετύχει η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ελευσίνας θα είναι σα να έχουμε πετύχει όλοι, γιατί θα επιβεβαιώσει ότι όλες οι πολιτικές αποφάσεις και όλος ο κόπος ανθρώπων 14 ελληνικών πόλεων ήταν στη σωστή κατεύθυνση.

 

ΝΑ ΜΗ ΧΑΘΕΙ Ο ΔΥΝΑΜΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Εμείς είχαμε ετοιμαστεί και για το πλάνο β. Ο Δήμαρχος έχει και πλάνο γ, έχει και πλάνο δ, έχει πολλά σχέδια, εμείς έχουμε ακόμα περισσότερα. Πιστεύω ότι αυτό που δεν πρέπει να χαθεί είναι ο δυναμισμός της πόλης. Υπάρχουν τα σχέδια, υπάρχει ο κόσμος, που είναι ακόμα ενθουσιασμένος - στεναχωρημένος σήμερα, αλλά ενθουσιασμένος. Η θερμή μου παράκληση προς τη Δημοτική Αρχή και τις Αρχές της πόλης είναι: Μην τους αφήσετε να ηρεμήσουν και μην τους αφήσετε να απογοητευτούν. Σε 5 μήνες θα είναι αργά. Σε 5 μήνες οι μισοί από όσους στήριξανε, θα βρίσκονται εκτός χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν μου ανατέθηκε αυτό το έργο, για την αρχική ομάδα που στελεχώθηκε, χρειάστηκε να τραβήξουμε ανθρώπους από τα αεροπλάνα και να τους κρατήσουμε στην Καλαμάτα. Δεν ήταν πρόβλημα η Καλαμάτα, η χώρα ήταν το πρόβλημα. Πείσαμε αρκετούς ανθρώπους να δώσουν μία ευκαιρία στην πόλη τους, μία ευκαιρία να βοηθήσουνε, να προσπαθήσουμε όλοι μαζί να φτιάξουμε μία Καλαμάτα πολιτιστική πόλη αδιαμφισβήτητη και όχι απλά ένα πολιτιστικό πείραμα, το οποίο ξεκίνησε πριν από αρκετά χρόνια, αλλά η κρίση το ανάγκασε να πάει με βραδύτερους ρυθμούς».
Ο κ. Τσατσούλης εξέφρασε «από καρδιάς» ευχαριστίες προς την ομάδα του Kalamata21, τους εθελοντές, τους πάνω από τετρακόσιους ανθρώπους που συμμετείχαν στην επίσκεψη της επιτροπής επιλογής και τον Πολύδωρο Καρυοφίλη.

 

ΤΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Από το Υπουργείο Πολιτισμού εκδόθηκε το ακόλουθο δελτίο Τύπου:

«Η Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2021

Την Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2016 ολοκληρώθηκε η συνάντηση τελικής επιλογής των υποψηφίων ελληνικών πόλεων που διεκδικούσαν τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2021, στην Ελλάδα.

Οι τρεις πόλεις, Ελευσίνα, Καλαμάτα, και Ρόδος, που προκρίθηκαν στην τελική φάση της διαδικασίας διεκδίκησης, παρουσίασαν τους αναθεωρημένους φακέλους υποψηφιότητάς τους ενώπιον της δωδεκαμελούς επιτροπής των εμπειρογνωμόνων που αποτελούνταν από 10 μέλη ορισμένα από τα Θεσμικά Όργανα της Ε.Ε. και 2 Έλληνες εμπειρογνώμονες.

Η ανακοίνωση έγινε στο αμφιθέατρο του Υπουργείου, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, κας Λυδίας Κονιόρδου, της Γενικής Γραμματέως, κας Μαρίας Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη και του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Karel Bartak.

Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης των υποψηφιοτήτων, ο Πρόεδρος της 12μελούς Επιτροπής Ευρωπαίων Εμπειρογνωμόνων κ. Steve Green ανακοίνωσε ότι ο τίτλος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το έτος 2021, απονέμεται, ομόφωνα, στην Ελευσίνα.

Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, κα Λυδία Κονιόρδου, συνεχάρη και τις τρεις πόλεις, που προκρίθηκαν στην τελική φάση της διαδικασίας διεκδίκησης, για τη σπουδαία τους προσπάθεια κάτω από δύσκολες συνθήκες.

Η κα Υπουργός στην ομιλία της επεσήμανε ότι, ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, που αποτελεί έμπνευση της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη, έχει καθιερωθεί στη συνείδηση των πολιτών ως μία γιορτή πολιτισμού που προβάλλει αφενός την ιδιαίτερη πολιτιστική φυσιογνωμία κάθε λαού και αφετέρου, τις κοινές πτυχές της ευρωπαϊκής πολιτιστικής μας ταυτότητας. Παράλληλα, δημιουργεί έμπνευση και πολύτιμες υποδομές, εξασφαλίζοντας έτσι διαρκή παρουσία ζωντανών κυττάρων πολιτισμού στις πόλεις.

Ιδιαίτερα σε μία εποχή που η Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκονται αντιμέτωπες με πολλές προκλήσεις και έχουν ανάγκη από ένα νέο όραμα για να επαναπροσδιορίσουν τον ρόλο τους και την αποστολή τους, ο πολιτισμός μπορεί να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη για να εμπνεύσει, να ευαισθητοποιήσει και να δραστηριοποιήσει τους λαούς προς μία νέα κατεύθυνση, με γνώμονα τον σεβασμό στην διαφορετικότητα, την πολιτιστική πολυμορφία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, μέσα σε ένα πνεύμα κατανόησης, συνεργασίας και αλληλεγγύης.

Η Ελευσίνα, μία πόλη που θεωρούνταν υποβαθμισμένη επί δεκαετίες, έκανε την υπέρβαση. Σήμερα, ατενίζοντας το μέλλον, καλείται να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και δημιουργικά τη νέα πρόκληση, ώστε να αποτελέσει παράδειγμα έμπνευσης και για άλλες πόλεις».

 

ΤΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα εξέδωσε το εξής δελτίο Τύπου:
«Η Ελευσίνα θα είναι η ελληνική Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2021

Η επιτροπή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων για την αξιολόγηση των ελληνικών πόλεων που ήταν υποψήφιες για τον τίτλο «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021», επέλεξε την Ελευσίνα. Τρεις ήταν οι επικρατέστερες πόλεις μετά τον αρχικό γύρο προεπιλογής τον Φεβρουάριο 2016: η Ελευσίνα, η Καλαμάτα και η Ρόδος. Η επίσημη ανακήρυξη της Ελευσίνας από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός των προσεχών μηνών.
Οι πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης ξεκίνησαν το 1985, με πρωτοβουλία της τότε υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, έχουν εξελιχθεί σε μία από τις πλέον φιλόδοξες πολιτιστικές πρωτοβουλίες στην Ευρώπη και συγκαταλέγονται στις γνωστότερες και δημοφιλέστερες δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το αρχικό κίνητρο του θεσμού είναι πιο επίκαιρο από ποτέ: να δώσει στους Ευρωπαίους την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για τον πολιτισμό κάθε χώρας, να απολαμβάνουν την κοινή ιστορία και τις κοινές αξίες τους και να αρχίσει διαπολιτισμικός διάλογος. Να νιώσουν, με άλλα λόγια, ότι ανήκουν στην ίδια ευρωπαϊκή κοινότητα. Με την πάροδο των ετών, οι πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης διευρύνθηκαν σε μέγεθος και εμβέλεια και συμβάλλουν στην πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη πολλών πόλεων και των γειτονικών τους περιφερειών σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο κ. Τίμπορ Νάβρατσιτς, Επίτροπος αρμόδιος για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τη νεολαία και τον αθλητισμό, δήλωσε: «Το 2021, η Ελλάδα θα φιλοξενήσει την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για τέταρτη φορά μετά την Αθήνα το 1985, τη Θεσσαλονίκη το 1997 και την Πάτρα το 2006. Πολλές πόλεις διαγωνίστηκαν για τον τίτλο και από τις 14 αρχικές υποψηφιότητες επικράτησαν τρεις. Για άλλη μία φορά φάνηκε πόσο δημοφιλής είναι αυτή η πρωτοβουλία της ΕΕ σε πόλεις και πολίτες. Συγχαίρω την Ελευσίνα για την επιτυχία της. Ανυπομονώ να δω την Ελευσίνα να προσφέρει, στους επισκέπτες από την Ευρώπη και απ' όλο τον κόσμο, την ευκαιρία να γνωρίσουν την πόλη και τα πολιτιστικά αγαθά της αλλά και να εκτιμήσουν την πολιτισμική πολυμορφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τις κοινές μας αξίες — πράγμα που είναι σήμερα επιτακτικότερο από ποτέ. Όπως έχουν δείξει πολλές προηγούμενες πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης, ο τίτλος μπορεί να αποφέρει σημαντικά μακροπρόθεσμα πολιτιστικά, καθώς και οικονομικά και κοινωνικά οφέλη — οφέλη που μπορεί να αποκομίσει πλέον και η Ελευσίνα».

 

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η οποία διέπει τη δράση της Ένωσης για τις πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης, θα υπάρχουν τρεις πολιτιστικές πρωτεύουσες για το 2021: μία στην Ελλάδα, μία στη Ρουμανία και μία σε υποψήφια, ή δυνάμει υποψήφια για προσχώρηση στην ΕΕ, χώρα.
Σύμφωνα με το ισχύον σύστημα ορισμού της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης, η επιλογή αποτελείται από δύο γύρους: τον γύρο προεπιλογής, από τον οποίο καταρτίζεται ο κατάλογος προεπιλεγμένων υποψήφιων πόλεων, και τον γύρο τελικής επιλογής, εννέα μήνες αργότερα, από τον οποίο επιλέγεται μία πόλη για τον τίτλο. Στη συνέχεια, οι επιλεγμένες πόλεις ορίζονται επίσημα από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος.
Σύμφωνα με τα κριτήρια επιλογής, οι πόλεις πρέπει να καταρτίσουν πολιτιστικό πρόγραμμα που να έχει έντονη ευρωπαϊκή διάσταση, την επιδίωξη να συμμετέχουν τα ενδιαφερόμενα μέρη της πόλης, καθώς και οι διάφορες γειτονιές της, και να προσελκύσει επισκέπτες από ολόκληρη τη χώρα και την Ευρώπη. Το πρόγραμμα πρέπει να έχει μακρόπνοη επίδραση και να συμβάλλει στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της πόλης. Οι πόλεις πρέπει επίσης να αποδείξουν ότι έχουν την απαραίτητη στήριξη από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης και την ικανότητα να εκτελέσουν το έργο.
Όσον αφορά στην Ελλάδα, το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού κάλεσε τις ενδιαφερόμενες πόλεις να υποβάλουν αιτήσεις κατά τη διάρκεια του Δεκεμβρίου 2014. Δεκατέσσερις πόλεις υπέβαλαν αίτηση: Βόλος, Δελφοί, Ελευσίνα, Ιωάννινα, Καβάλα, Κέρκυρα, Λάρισα, Λέσβος (Μυτιλήνη), Μεσολόγγι, Πειραιάς, Ρόδος, Σαλαμίνα, Σάμος και Τρίπολη. Η συνεδρίαση προεπιλογής πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο 2016 και επελέγησαν τρεις πόλεις (Ελευσίνα, Καλαμάτα και Ρόδος). Τους δόθηκε προθεσμία έως τον Οκτώβριο 2016 για να ολοκληρώσουν τις αιτήσεις τους και κλήθηκαν, στη συνέχεια, στη συνεδρίαση τελικής επιλογής στις 10 και 11 Νοεμβρίου, στην Αθήνα.
Οι αιτήσεις εξετάστηκαν από 12μελή επιτροπή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων (δύο διοριζόμενοι από το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και δέκα από τα θεσμικά όργανα και οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης).
Τα δέκα ανεξάρτητα μέλη της επιτροπής που ορίστηκαν από τα θεσμικά και λοιπά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι:
• Από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή: ο Steve Green (Ηνωμένο Βασίλειο), ο οποίος διαθέτει πλούσια πείρα σε διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις και στον ρόλο του πολιτισμού και των γλωσσών στην κοινωνία, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εθνικών Ινστιτούτων Πολιτισμού (EUNIC) και το Βρετανικό Συμβούλιο• ο Jordi Pardo (Ισπανία), πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του «Ιδρύματος Pau Casals», εμπειρογνώμων σε θέματα στρατηγικού σχεδιασμού και αστικής ανάπλασης μέσω του πολιτισμού και του τουρισμού• η Suzana Žilič Fišer (Σλοβενία), καθηγήτρια, επικεφαλής του τμήματος Μέσων Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο του Μάριμπορ και γενική διευθύντρια του οργανισμού «Μάριμπορ, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2012».
• Από το Συμβούλιο: ο Ulrich Fuchs (Γερμανία), αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής και διευθυντής προγράμματος των «Λιντς, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2009» και «Μασσαλία-Προβηγκία, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2013»• η Aiva Rozenberga (Λετονία), διευθύντρια του λετονικού Ινστιτούτου και διευθύντρια του προγράμματος «Ρίγα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2014»• ο Pauli Sivonen (Φινλανδία), διευθυντής του Μουσείου Serlachius.
• Από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: η Sylvia Amann (Αυστρία), ειδικευμένη στην αστική, αγροτική και περιφερειακή ανάπτυξη, στον πολιτισμό και στη δημιουργική οικονομία• η Cristina Farinha (Πορτογαλία), εμπειρογνώμων ανάπτυξης δημιουργικών βιομηχανιών και εθνικών πολιτιστικών στρατηγικών• η Agnieszka Wlazeł (Πολωνία), εμπειρογνώμων στην ανάπτυξη κοινού και πρώην διευθύνουσα σύμβουλος και διευθύντρια καλλιτεχνικών φεστιβάλ.

• Από την Επιτροπή των Περιφερειών: ο κ. Alain Hutchinson (Βέλγιο), επίτροπος της κυβέρνησης της Περιφέρειας των Βρυξελλών, αρμόδιος για τις σχέσεις με ευρωπαϊκούς & διεθνείς οργανισμούς και Αντιδήμαρχος του Saint Gilles, αρμόδιος για την εκπαίδευση.
Μετά το Βρότσλαβ (Πολωνία) και το Σαν Σεμπαστιάν-Ντονάστια (Ισπανία) φέτος, το Ώρχους (Δανία) και η Πάφος (Κύπρος) θα είναι οι πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης το 2017, το Λεουβάρντεν (Κάτω Χώρες) και η Βαλέτα (Μάλτα) το 2018, η Ματέρα (Ιταλία) και η Φιλιππούπολη (Βουλγαρία) το 2019 και, τέλος, η Ριέκα (Κροατία) και το Γκάλγουεϊ (Ιρλανδία) το 2020.
Τον Σεπτέμβριο 2016, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων επέλεξε την πόλη Τιμισοάρα της Ρουμανίας και αναμένεται ο επίσημος ορισμός της από τις ρουμανικές αρχές. Τον Οκτώβριο 2016, η ίδια επιτροπή επέλεξε την πόλη Νόβι Σαντ της Σερβίας (ανάμεσα στις πόλεις υποψήφιων ή δυνάμει υποψήφιων για προσχώρηση στην ΕΕ χωρών) και αναμένεται ο επίσημος ορισμός της από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».