Ο Δήμος Καλαμάτας, σε συνεργασία με το Τμήμα Ελαίας και Οπωροκηπευτικών Καλαμάτας του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς, πραγματοποίησαν σήμερα, Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2025 ανοικτή εκδήλωση γνωριμίας με τη «Μάνα Ελιά» και τον Επιδεικτικό Αγρό Μάνα Ελιά. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις του ΕΛΓΟ.
Στο πλαίσιο της Open Day, οι επισκέπτες είχαν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τη Μάνα Ελιά, το υπεραιωνόβιο μητρικό δέντρο της παγκοσμίου γνωστής ποικιλίας Ελιάς Καλαμών και να ενημερωθούν από τα στελέχη και τους ερευνητές του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ για το δέντρο και τις συλλογές του Ινστιτούτου, ενώ πραγματοποιήθηκαν και γευσιγνωσίες ελαιολάδου από ειδικούς του πάνελ γευσιγνωσίας του ΕΛΓΟ.
Σε δηλώσεις του ο Δήμαρχος Καλαμάτας Θανάσης Βασιλόπουλος ανέφερε: «Από αυτόν τον ιερό τόπο, όπου για αιώνες βρίσκεται η “Μάνα Ελιά”, το ζωντανό σύμβολο της ιστορίας και της ταυτότητας της Καλαμάτας, τιμούμε σήμερα, την Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς. Η ελιά δεν είναι απλώς ένα δέντρο. Είναι η ρίζα της παράδοσής μας. Ο καρπός που έθρεψε γενιές. Το δώρο της γης που συνδέθηκε με την καθημερινότητα και τον πολιτισμό μας. Με τη δράση αυτή σήμερα, Δήμος Καλαμάτας και συνεργαζόμενοι φορείς στέλνουμε ένα κοινό μήνυμα, σεβασμού στην παράδοση και πίστης στη δημιουργία για συνεχίζουμε να καλλιεργούμε τον τόπο μας το καρποφόρο δέντρο που αποτελεί πηγή ζωής και ανάπτυξης. Άλλωστε η Καλαμάτα αποτελεί παγκόσμιο σημείο αναφοράς για τη φημισμένη ελιά και το ελαιόλαδό της».
Σημειώνεται ότι στο χώρο του ΕΛΓΟ διατηρείται το ιστορικό υπεραιωνόβιο ελαιόδεντρο "Μάνα ελιά" της ποικιλίας «Καλαμών», ηλικίας περίπου 1700 ετών, το οποίο έχει χαρακτηριστεί «Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης» με υπουργική απόφαση. Σύμφωνα με την παράδοση, η "Μάνα Ελιά" συνδέεται με τα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης (1821–1826). Κατά τις λεηλασίες της εποχής, οι περισσότεροι ελαιώνες καταστράφηκαν, όμως το συγκεκριμένο δέντρο επέζησε και αποτέλεσε πηγή πολλαπλασιαστικού υλικού για την αναγέννηση των ελαιώνων της ευρύτερης περιοχής. Παράλληλα, στο χώρο της "Μάνας ελιάς" υπάρχει επιδεικτικός ελαιώνας που συγκεντρώνει 20 από τις σημαντικότερες & σπάνιες Ελληνικές ποικιλίες καθώς το Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών & Αμπέλου (ΙΕΛΥΑ) του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ είναι ο Εθνικός Διατηρητής σημαντικών δενδρωδών ποικιλιών στην Ελλάδα. Επίσης, το ΙΕΛΥΑ πραγματοποιεί εφαρμοσμένη έρευνα για τη βελτίωση & πιστοποίηση των ποικιλιών ελιάς, με σκοπό τη βιώσιμη διατήρησή & χρήση τους, ενώ η συλλογή του έχει αναγνωριστεί ως «Διεθνής Συλλογή Ποικιλιών Ελιάς» από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (IOC).
Επισημαίνεται ότι τους τελευταίους μήνες, με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου και την υποστήριξη του Δήμου Καλαμάτας, καταβάλλεται μια συντονισμένη προσπάθεια ανάδειξης της μοναδικής ιστορικής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής αξίας της Μάνας Ελιάς, ως ζωντανού μνημείου και συμβόλου βιωσιμότητας.
