Το πολύπλευρο ταλέντο του Γιώργου Τσαγκάρη, που ο αείμνηστος συνθέτης και διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕΚ αξιοποίησε, μετουσιώνοντάς το με τη δράση του σε έργο για τη μουσική, το θέατρο, τη γλώσσα και τον πολιτισμό μας, με πυρήνα και ψυχή ελληνικά, ανέδειξε η εκδήλωση μνήμης και τιμής που διοργάνωσε ο Δήμος Καλαμάτας το Σάββατο 19 Οκτωβρίου. Αφορμή της εκδηλώσεως ήταν τα αποκαλυπτήρια της προτομής αυτού του σπουδαίου Έλληνα, στον προθάλαμο της Κεντρικής Σκηνής του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας, την οποία δημιούργησε η γλύπτρια Βιβή Δουατζή – Λάμπρου, εξαδέλφη του, ενώ τα έξοδα του χυτηρίου κάλυψε η αδελφή του Αθηνά Τσαγκάρη – Βενιζελέα, που δώρισε την προτομή στο Δήμο Καλαμάτας.
Των αποκαλυπτηρίων προηγήθηκε επιμνημόσυνη δέηση για τον αοίδιμο Γιώργο Τσαγκάρη. Την προτομή αποκάλυψαν ο Δήμαρχος, ο κριτικός θεάτρου και μεταφραστής Κώστας Γεωργουσόπουλος, η Βιβή Δουατζή – Λάμπρου και η Αθηνά Τσαγκάρη – Βενιζελέα.
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν πολλοί άνθρωποι του πνεύματος που είχαν συνεργασθεί με τον αείμνηστο δημιουργό, αλλά και Μεσσήνιοι οι οποίοι θαύμαζαν το έργο του.
Ο Κ. Γεωργουσόπουλος συνομιλεί με τον Κ. Κλεφτόγιαννη και το Δ. Γκιώνη Ο Δήμαρχος με τον Καθηγητή Α. Μακρυδημήτρη
Ο Δήμαρχος τόνισε πως γνώριζε το Γιώργο Τσαγκάρη 40 χρόνια και ανέφερε πως είναι τιμή για την πόλη να αναπαύεται το σώμα αυτού του πνευματικού ανθρώπου στα άγια χώματά της. Συνεχάρη, επίσης, τη γλύπτρια διότι κατόρθωσε να αισθητοποιήσει στην προτομή το χαρακτήρα του Γιώργου Τσαγκάρη. Πρότεινε, δε, στους οικείους του να τοποθετηθεί η προτομή του σε κατάλληλο σημείο της πόλης καθώς «όσο κι αν είναι συμβολικός, είναι στενός ο χώρος για το Γιώργο», όπως ανέφερε.
Ακολούθησε εκδήλωση αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του Γ. Τσαγκάρη, που απεβίωσε το 2008 όντας καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας, στα 59 του χρόνια, την καλλιτεχνική επιμέλεια της οποίας είχε αναλάβει ο Κώστας Κατσουλάκης, σκηνοθέτης. Την εκδήλωση παρουσίασε ο Νίκος Ξανθούλης, καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Καλαμάτας και συνθέτης. Ο κ. Ξανθούλης έκανε μικρή αναφορά σε σημεία της προσωπικότητας και της δράσης του Γιώργου Τσαγκάρη, επισημαίνοντας – μεταξύ άλλων – πως υποστήριζε με πράξεις κάθε νέα ιδέα, κάθε νέο άνθρωπο, όπως ο Ν. Ξανθούλης είχε προσωπικά την ευκαιρία να διαπιστώσει. Ο Γιώργος Τσαγκάρης υπήρξε μεγάλος μουσικός δημιουργός, καθώς έγραψε τη μουσική για πάνω από 350 παραστάσεις θεάτρου, από το αρχαίο δράμα μέχρι το σύγχρονο δραματολόγιο, ενώ πολλές φορές έγραψε μουσική χωρίς να πληρωθεί. Δεν παρέλειψε, όμως, και τη συγγραφική δράση ο αείμνηστος συνθέτης, καθώς είχε συγγράψει και λεξικό της αρχαίας ελληνικής μουσικής και ορχηστικής. Επίσης, επιδόθηκε με επιτυχία στην ποίηση.
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΜΑΚΡΥΔΗΜΗΤΡΗΣ: ΜΕ ΤΟ ΗΘΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
Ο Αντώνης Μακρυδημήτρης, Καθηγητής της Διοικητικής Επιστήμης στη Σχολή Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, μίλησε για τον παιδικό του φίλο από το Χαλάνδρι, το Γιώργο Τσαγκάρη, καθώς τα σπίτια, ακόμη και τα δωμάτιά τους ήταν δίπλα δίπλα. Μεταξύ άλλων, ανέφερε πως ο αείμνηστος συνθέτης είχε εισαχθεί στη Νομική Θεσσαλονίκης, αλλά τον απορρόφησε η μουσική και η ποίηση. Για τη μουσική του είπε πως είχε στιβαρότητα στο ρυθμό, καθαρότητα στον ήχο και διάχυτη λυρική διάσταση, που ποτέ δεν έφτανε στο μελό.
Τόνισε, επίσης, πως το έργο του Τσαγκάρη δεν μπορεί να αποτιμηθεί δίχως αναφορά στην ελληνικότητά του. Ο Καθηγητής είπε ακόμη ότι το πάθος του Γ. Τσαγκάρη για την ιστορία και η αγάπη του για τον τόπο και το λαό, διαμόρφωσαν ένα υπόστρωμα που οδηγούσε σε εκρηκτικότητα, ενώ ταυτόχρονα ο αείμνηστος συνθέτης απέπνεε ζεστασιά προς τους απλούς και απροσποίητους ανθρώπους.
ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ: ΠΑΘΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
Ο κριτικός θεάτρου και μεταφραστής Κώστας Γεωργουσόπουλος ανέφερε πως με το Γιώργο Τσαγκάρη τον συνδέουν 10 χρόνια αγώνων για τον πολιτισμό, ιδίως κατά την περίοδο που ο Τσαγκάρης ήταν διευθυντής του Γ΄ Προγράμματος της ΕΡΑ. Επί 5 χρόνια, κάθε Κυριακή, ζωντανά από τη Στοά του Βιβλίου, αφού συμφώνησαν οι δυο τους να κάνουν ένα αφιέρωμα στην ελληνική γλώσσα, μεταδίδονταν οι σχετικές παρουσιάσεις, σε μια μοναδική αναδρομή σε 2.500 χρόνια ελληνικού λόγου. Στη διάρκειά τους, οι σημαντικότεροι Έλληνες ηθοποιοί διάβαζαν τα μεγάλα κείμενα της λογοτεχνίας, ενώ σε κάθε ενότητα προτασσόταν μια εισήγηση 15 λεπτών από έναν ειδικό. Κάθε εκπομπή είχε ανάλογα με το περιεχόμενό της μουσικά διαλείμματα, ενώ χαρακτηριστικό ήταν πως «από το Γιώργο Κιμούλη διαβάστηκε η μεγάλη ποίηση της νεκρώσιμης ακολουθίας του Δαμασκηνού», όπως ανέφερε ο κ. Γεωργουσόπουλος. Η εκπομπή μεταδιδόταν ζωντανή από το Γ΄ Πρόγραμμα και παρότι μπορούσε κάποιος να την ακούσει από το σπίτι του «είχαμε ορθίους», τόνισε ο Κ. Γεωργουσόπουλος, προσθέτοντας πως ήταν «μία από τις συγκλονιστικότερες εμπειρίες της ζωής μου».
Ο ομιλητής αναφέρθηκε και σε άλλες πρωτοβουλίες του αειμνήστου Τσαγκάρη, όπως η γιορτή για το Σικελιανό και τις δελφικές γιορτές, που είχε μεγάλη προσέλευση 1.000 θεατών παρότι η παράσταση του «Προμηθέα Δεσμώτη» δόθηκε στις 6 το πρωί, με την ανατολή του ήλιου.
Για δε το μουσικό ταλέντο του εκλιπόντος, χαρακτηριστική είναι η επισήμανση του κ. Γεωργουσόπουλου: «είχα τη μεγάλη χαρά να ακούσω τη μετάφρασή μου της ‘Αντιγόνης’ σε 3 διαφορετικές μελοποιήσεις, τις 2 φορές με τον ίδιο σκηνοθέτη, τον Μπάκα. Μάλιστα, την πρώτη φορά είχε μελοποιήσει τα χορικά acapella» δηλαδή χωρίς μουσική από όργανα ο Γιώργος Τσαγκάρης.
Τόνισε, επίσης, πως ο Τσαγκάρης «έβγαλε τη μεγάλη μουσική στο λαό».
Ο κ. Γεωργουσόπουλος πρότεινε να καθιερώσει ο Δήμος Καλαμάτας ένα μουσικό βραβείο στη μνήμη του Γ. Τσαγκάρη και να δοθεί το όνομά του στο δρόμο μπροστά στο Δημοτικό Θέατρο.
ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Στη συνέχεια, ο Καλαματιανός ηθοποιός Κώστας Κλεφτόγιαννης διάβασε ένα απόσπασμα που αφορά το Γιώργο Τσαγκάρη, από το υπό έκδοση βιβλίο με τίτλο «Ένας κι ένας» του δημοσιογράφου Δημήτρη Γκιώνη, ο οποίος παρευρέθη στην εκδήλωση.
Κατόπιν, ο ηθοποιός Γιώργος Τσαπόγας διάβασε αποσπάσματα από την ποιητική συλλογή «Ανένδοτη ύλη» του Γιώργου Τσαγκάρη, ενώ η Μαρία Τσώνη στο τραγούδι και ο Διονύσης Μαλλούχος, καλλιτεχνικός Διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας, στο πιάνο, ερμήνευσαν τρία τραγούδια του συνθέτη.
Κατά τη διάρκεια του αφιερώματος στη ζωή και το έργο του σπουδαίου πνευματικού αυτού ανθρώπου, παρουσιάστηκε βίντεο με στιγμές από τη δράση του, σε μιαν από τις οποίες – τραγικά επίκαιρος, μαζί και προφητικός – ο Γιώργος Τσαγκάρης ανέφερε πως «από την έννοια της ευημερίας λείπει η διάσταση της παιδείας» και τόνιζε πως «ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στον τόπο είναι ότι γενιές και γενιές δε μεγάλωσαν με τους ποιητές τους. Ο ποιητής είναι πρόγονος του μέλλοντος, δεν είναι η τεχνολογία».
