Θεόδωρος Κολοκοτρώνης – Ο Γέρος του Μοριά

Γιος του κλεφτοκαπετάνιου Κωνσταντή Κολοκοτρώνη (1747-1780) από το Λιμποβίσι Αρκαδίας και της Γεωργίτσας Κωτσάκη διηγείται στα απομνημονεύματά του  «…εγεννήθηκα εις τα 1770, Απριλίου 3, την Δευτέρα της Λαμπρής… εις βουνό, εις ένα δένδρο από κάτω, εις την παλαιάν Μεσσηνίαν, ονομαζόμενο Ραμοβούνι».

Αποτέλεσε ηγετική μορφή της Πελοποννήσου και το 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Το 1821 αποβιβάστηκε στην Καρδαμύλη με προορισμό την Καλαμάτα. Στις 23 Μαρτίου 1821, στο πλευρό του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και των άλλων αγωνιστών, κατέλαβαν και απελευθέρωσαν την πόλη αναίμακτα, σηματοδοτώντας την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.

Οι στρατιωτικές και στρατηγικές του ικανότητες αναδείχθηκαν στη μάχη στο Βαλτέτσι (13 Μαΐου 1821), στην άλωση της Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου 1821) και, ως αποκορύφωμα όλων, στη μάχη των Δερβενακίων (26-28 Ιουλίου 1822). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να οριστεί αρχιστράτηγος των επαναστατικών δυνάμεων από την κυβέρνηση του Κουντουριώτη.

Κατά τα έτη 1823-1824 φυλακίζεται όμως από την ίδια κυβέρνηση, έως το 1825 οπότε αποφυλακίζεται για να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ. Ο Θ. Κολοκοτρώνης  διαδραματίζει ενεργό ρόλο στα στρατιωτικά και στα πολιτικά πράγματα της εποχής, έως και το τέλος της Επανάστασης.

Ως ένθερμος υποστηρικτής του Ιωάννη Καποδίστρια εκδιώχθηκε από την Αντιβασιλεία με την έλευση του Όθωνα στην Ελλάδα και τον Μάιο του 1834 καταδικάσθηκε σε θάνατο. Μετά την ενηλικίωσή του, ο Όθωνας τον διόρισε σύμβουλο της Επικρατείας και τον ονόμασε αντιστράτηγο.

«Όταν αποφασίσαμε να κάμομε την Επανάσταση δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πώς δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα;», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι, εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση», δήλωσε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στην Πνύκα (1838).

Στις 4 Φεβρουαρίου 1843 αφήνει την τελευταία του πνοή σε ηλικία 73 ετών.

Πριν πεθάνει υπαγόρευσε τα απομνημονεύματά του στον Γεώργιο Τερτσέτη, τα οποία εκδόθηκαν το 1846 με τίτλο «Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής από τα 1770 έως τα 1836». Ακόμη και σήμερα, αποτελούν μία από τις κυριότερες πηγές των γεγονότων της Επανάστασης του 1821.